Пожалуйсто срочноооо!!!!напишите реферат на казахском языке про черепаху

Тасбақалар (лат. Testudines) – бауырымен жорғалаушылар отрядының бірі. Триас кезеңінен белгілі, котилозаврларданшыққан деген пікір бар. Қазір тіршілік ететін Тасбақалардың 250-ге жуықтүрін 12 тұқымдасқа, 2 кейде 5 отряд тармағына біріктіреді. Тасбақаларбарлық құрлықтарда (тек Антарктидадакездеспейді), негізінен тропиктік және субтропиктік аймақтардатаралған, әр тұқымдастың өзінің таралу орталықтары мен көбіреккездесетін жерлері бар. Тасбақалар ыстық шөлді жерлерді, тропиктікормандарды, тау беткейлерін, өзен, көл, батпақ, елді мекендер маңын,теңіз жағалауларын, мұхиттарды мекендейді. Суық және құрғақшылық кездеқысқы, кейде жаздық ұйқыға кетеді.Тасбақалардың ерекшелігі денесі сүйекті-мүйізді не сүйекті-терілі сауытпен қапталған. Арқа сауытын карапакс, ал бауыр сауытын пластрон деп атайды. Сауытының ұзындығы 12 см-ден 2 м-ге дейін жетеді. Карапакстеріден дамыған сүйек тақташықтарынан тұрады; оның ішкі бетіне омыртқақанаттары және қабырғалар бекиді. Пластронның тақташықтары бұғана менқұрсақ қабырғаларынан құралған. Екі сауыттың біріккен жері тарамыссіңірмен қозғалмалы түрде не сүйектері кірігіп жалғасады. Екі сауытарасынан Тасбақалардың басы, мойны, аяқтары шығып тұрады, қауіп төнгендебұларды сауыт ішіне жиып алады. Көру, иіс сезу органдары жақсы дамыған,нашар естиді. Жақтарында тістері болмайды, иегінде тұмсық тәріздімүйізді қабыршақтары бар. Құрлық Тасбақалары негізінен өсімдік қоректі;тұщы су Тасбақалары балықтармен,қосмекенділермен, омыртқасыз жануарлармен қоректенеді. Тіпті бірнешеайдай қоректенбеуі де мүмкін. Құрлықта шағылысады (бір немесе бірнешежүз жұмыртқа салады). Жыныстық жағынан 2 – 3 жасында жетіледі. Кейбіртүрлері жылына 3 рет, кейде одан да көп жұмыртқа салады. Шар немесеэллипс тәрізді жұмыртқаларының сырты әктасты қабыршақпен (құрлық тасбақаларында), не терілі жабынмен (тұщы су тасбақаларында) жабылған. Инкубация кезеңі көпшілік түрінде 2 – 3 ай (піл тасбақаларында 6 – 7 ай). Табиғи жағдайда 150 жылдай тіршілік етеді.Тасбақалардың Қазақстанда 2 тұқымдасы: тұщы су тасбақалары және құрлық тасбақалары, олардың бір-бірден түрлері (батпақ тасбақасы) бар. Екінші тұқымдастың жалғыз түрі – дала тасбақасыреспубликаның оңтүстігінде таралған. 38 түрі мен түр тармағы қорғауғаалынып, Халықаралық табиғат қорғау одағының “Қызыл кітабына” енгізілген.[1]